Historia Borów Tucholskich
Wczesne ślady osadnictwa
Na terytorium Borów znajdują się ślady bardzo wczesnego zasiedlania tych terenów, w tym najstarsze z nich pochodzą z epoki kamiennej.
Następnie ludność pochodzenia naddunajskiego przyniosła na te ziemie znajomość rolnictwa, hodowli zwierząt i garncarstwa. Było to w okresie neolitu.
W późniejszym okresie (w epoce brązu i żelaza) region został opanowany przez prasłowiańską kulturę łużycką.
Okres średniowiecza
W kolejnych wiekach Bory Tucholskie wchodziły w skład niezależnego księstwa – Pomorza Gdańskiego, których władcy w czasach Bolesława Krzywoustego toczyli boje z przedstawicielami dynastii Piastów, posuwając się w swoich podbojach aż po linię rzeki Noteć.
Książętom pomorskim zawdzięcza Tuchola – stolica Borów, rozwój i przywileje, choć de facto, do momentu jego pożaru, większe znaczenie miał gród w Raciążu.
Pierścień księcia Świętopełka II Wielkiego – ojca prawdopodobnego założyciela Tucholi – Mściwoja II Źródło: Wikipedia
Od roku 1309 Bory Tucholskie przeszły we władanie Zakonu Krzyżackiego, w którego rękach Bory znajdowały się przez blisko 160 lat. W tym okresie nastąpił rozkwit regionu, lecz przetoczyło się też przez niego wiele wojen.
Na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 roku Bory weszły w skład województwa pomorskiego Królestwa Polskiego.
W drugiej połowie XV wieku i przez cały wiek XVI, nastąpił rozwój gospodarczy dla regionu.
Niestety wojny szwedzkie nie oszczędziły terytorium Borów i doprowadziły je do kompletnej ruiny, z której nie mogły podnieść się aż do końca rzeczpospolitej szlacheckiej.
Zabór pruski i odrodzenie Rzeczpospolitej
Niemiecki szkic – mapa Borów Tucholskich
W wyniku pierwszego rozbioru Bory Tucholskie przechodzą wraz z całym Pomorzem pod zabór pruski, wchodząc w skład prowincji Prusy Zachodnie (Provinz Westpreußen). Niosło to ze sobą konsekwencje społeczne (napływ kolonistów niemieckich) oraz polityczne i gospodarcze (obok budowy nowych obiektów odbywała się rabunkowa polityka leśna władz pruskich).
Po 148 latach, w styczniu 1920 roku większa część obszaru Borów znalazła się w województwie pomorskim odrodzonej, II Rzeczpospolitej. Okres dwudziestolecia międzywojennego charakteryzował się dużym ożywieniem w sferach życia publicznego, powstawały nowe towarzystwa i organizacje skupiające członków z całego regionu.
Druga wojna światowa
We wrześniu 1939 roku, kolejny raz pożoga wojenna nie oszczędziła Borów Tucholskich.
W pierwszych dniach wojny odbywały się tu kluczowe epizody kampanii wrześniowej, a następne miesiące i lata okupacji niemieckiej odznaczały się terrorem wobec ludności polskiej.
Szacuje się, że ponad 21 tysięcy osób zostało zamordowanych.
Leśne, trudno dostępne tereny stworzyły doskonałe warunki dla działalności partyzantki.
Działały tu między innymi: Tajna Organizacja Wojskowa „Gryf Pomorski”, Armia Krajowa i kilka pomniejszych organizacji konspiracyjnych.
W połowie lutego 1945 roku nacierająca ofensywa wojsk Armii Czerwonej spowodowała wycofywanie się Niemców z regionu.
Nastąpił okres odbudowywania organizacji życia administracyjnego i gospodarczego w warunkach nowej, pojałtańskiej sytuacji ustrojowej.
Bory dzisiaj
Rok 1989 pozwolił mieszkańcom na korzystanie w pełni ze swobód obywatelskich, otwierając wiele nowych możliwości dla naszego regionu i jego mieszkańców.
